Denbora, aukerak eta tximeletak

Untitled from gaizk_a on Vimeo.

"aukeratzen ez duzun bitartean denak posible izaten jarraitzen du" Mr. Nobody

Gizakia gizaki denetik ahalegindu da bere burua espazioan kokatzen. Non gaude lurraldean kokatuak? Zer dago gure inguruan? izan ziren lehenengo galderak. Hauen atzetik eguzki sistemako gorputzengako zein zen gure kokagunea galdetzeari ekin genion. Ondoren galaxian non gauden asmatzen ahalegindu ginen. Azkenik espazio zabalean gure galaxiaren kokagunea zehazten ahalegindu gara. Sailtasunak sailtasun, gure posizioa hiru dimentsioetan zehaztea ez da hain saila, ez behitza gure kokapena lau dimentsioetan zehaztearenkin konparatuz gero.

Denbora era linealean eta norabide bakar batan pertzibitzen dugun magnitude bat da, horregaitik ez ezinezkoa egiten zaigu bere izatea zehazki definitzea. Zenbaitek denbora pertzibitzen duten era berdinean ulertzen dute, norabide bakar batean higitzen doan haria, bidegurutzerik ez daukan norabide bakarreko autopista amaiezina. Beraz, edozein gizakiren patua erabat sahietzgaitza bilakatzen da. Hautamen askatasunik gabeko gizakiak, beraien halabeharrezko patu noiz helduko itzaroten.

Bestalde, beste zenbaitentzat, gu barne, denbora ez da dimentsio bakarreko hari itxi bat, baizik eta aukera sare zabal bat non puntu jakin batean hasitako prozesu batek millaka amaiera ezberdin izan ditzakeen eta momentu oro gauzatzen diren aukeraketa bakoitzean zuhaitz horretan adar berri bat jaitzen da.

Denboraren izatea horrela ulertzen dugu, eta hori izango da gure proiektuaren funtsa.

Gure planteamendu honetan ez dugu denboran zehar garatze joan litekeen prozesu arkitektoniko konkretu bat proposatzen , baizik eta, aktuazio sistema bat, gerta litezkeen kasu anitz guztien aurrean erantzun ahal izateko protokolo bat eta prozesuak izan ditzakeen amaiera anitz posible guztiak ,ezberdinak izan arren, denek gure helburua bete dezaten lortzea, Urdaibaiko jendea arkitektura alternatibo bat erabiliz biosferan zehar eraikitzea posible dela konbentzitzea.

Ezinezkoa da ordea eman daitezkeen kasu konkretu guztiak aztertzea eta beraien eraginak aurreikustea, infinituak baitira. Izan ere, perturbazio nimiñoenak bukaerako emaitza erabat alda dezake, milaka aukera ezberdin sortuz, fenomeno hau, tximeleta efektu bezalaxe ezagutu ohi da. Inork efektu horren ahalmenen berri inoiz ez badu entzun hurrengo bideoa ikustea gomendatzen dugu, nekez aurkitu daiteke hau baino adibide grafikoagorik.(Jean Pierre Jeunet-en La Cité des enfants perdus filmetik ataratako atala)

butterfly effect from gaizk_a on Vimeo.

Tximeleta efektua, horri bikoitzeko sastakaia madarikatua, gure proiektuaren gatza eta posoia, gure lanaren konplexutasunaren iturria eta gure buruentzako konplikazioa. Kasuistika infinitua da, beraz kasu konkretu bakoitzari ezin dakioke eman erantzun konkretu bat. Hori dela eta, sistema baten sorrera planteatzen dugu, zeinek matrize matematiko bat izango balitz bezala, kasu konkretu bakoitzeko aldagaiak jaso ditzakeen.

Kasuistika infinitua den bezalaxe infinituak dira kasuistika hori sortuko dituzten faktoreak, beraz, ezinezkoa egiten zaigu sistema horren bila joateko ikerketa bide deduktibo bat jarraitzea. Hori dela eta, proiektu honi prozesu induktibo baten bitartez ekitea dela biderik egokiena iruditu zaigu, hau da, kasuistika infinitu horretako kasu konkretu multzo bat aztertzea, eta bertatik kasuistika guztiarentzat baliozkoa den aktuazio sistema bat diseinatzea.

Bide horri ekinez, sarearen lehen adarrak plantatu ditugu eta bere adarretako baten garapena emaitza finalerarte, isolaturik, oraindik bere inguruko aukerekin loturarik sortu gabe, aurrerago sortuko ditugun adar berriekin lotzeko intentzioarekin.

Lortuko ahal dugu bilatzen dugun sistema hori aurkitzea? Guk ere, ez dakigu momentuz galdera horren erantzuna. Baliteke agian konklusio finala  sistema hori ezinezkoa dela izatea, nork daki. Hala ere, esperatzak badauzkagu.

zein konplexutasun mailara iritz daiteke errealitatea?